Verhalen uit de Zillertaler traditie

Houtsnijwerk voor de eeuwigheid

Als geen ander in het Zillertal beheerst Thomas Rauch een eeuwenoud ambacht: hij maakt ongelooflijk mooie kleine kunstwerken uit geweien en heeft ons verraden hoe hij dit doet.

Mijn passie“, zegt Thomas Rauch glimlachend, „die bestaat bij ons in het alpengebied al sinds eeuwen“. Vroeger waren het voornamelijk de houthakkers die, na hun zware werk in het bos, met het snijden van houten edelweiss een zakcentje bijverdienden. En ook voor Thomas Rauch is dit verfijnde ambacht een hobby - echter wel een met een heel bijzondere betekenis. Bij hem worden traditie en liefde voor de natuur tijdens het houtsnijden op een wonderbaarlijke manier met elkaar verenigd. „Wat is er mooier“, zeg hij, „dan met gereedschap en een glas rode wijn aan je werkbank te zitten, af en toe een blik naar buiten werpend op het mooie dal, terwijl buiten de zon ondergaat en uit de radio gezellige muziek klinkt.“

Thomas Rauch heeft „eigenlijk altijd al graag“ houtsnijwerk gemaakt, en vroeger bewerkte hij voornamelijk hout. Maar dit veranderde toen hij als gepassioneerd jager op een dag tijdens een van zijn rondes door zijn jachtgebied een groot hertengewei vond. „Toen ontstond bij mij het idee“, zegt hij. Hij nam het gewei mee naar huis, experimenteerde met dit nieuwe materiaal - en was enthousiast. Vandaag de dag is Rauch een meester in het snijden van hertengeweien - en de enige in het Zillertal die uit geweien echt schitterende kostbaarheden maakt.

“Ik gebruik alleen geweien
die al afgeworpen zijn.
Geen enkel dier zal door
mij lijden.”

Klusjesman Thomas Rauch

Bijzondere unicaten

Voor dit werk is veel geduld nodig, zegt Rauch maar ook “handigheid en een beetje creativiteit”. En daarom wordt na werktijd gezaagd, gevijld en geboord. Rauch trekt zich hiervoor terug in zijn kleine werkplaats. Hier liggen talloze geweien en aan de houten wanden hangen beitels, messen en tangen in de meest uiteenlopende groottes. Toch werkt de hertshoornsnijder meestal met kleine elektrische boren. “Deze zien er een beetje uit als de tandartsboor”, zegt hij lachend.

Niet lang daarna vult de ruimte zich met een zoemend geluid, uit een hertshoorn ontstaat een edelweiss. Het zijn minimale, liefdevolle handbewegingen die Rauch zichzelf heeft aangeleerd. De boor freest fijne contouren in een bloemblaadje - nu vooral geen fouten maken, geconcentreerd blijven, “anders is de bloem kapot”. De houtsnijder werkt aan sommige kunststukken wel zo’n 3 uur. Wat dan uiteindelijk ontstaat, is ongelooflijk mooi. En het is altijd een unicaat.

Uit liefde voor de natuur. Voor een imitatie edelweiss, een zeldzaam geworden composiet in de Alpen, wordt alleen het binnenste gedeelte van het gewei gebruikt, het zogenoemde “wit van de tak”. Uit de “rozenkrans”, het onderste deel van het gewei, worden gespen voor riemen, decoraties voor glas of sleutelhangers gemaakt. “Natuurlijk”, zegt Rauch, “gebruik ik voor al mijn kunststukken alleen hoorn dat al door de dieren afgeworpen is. Dit gebeurt meestal eind februari.” Er hoeft dus geen ree, geen gems en geen hert te lijden. “Anders zou ik er geen goed gevoel bij hebben. Ik wil onze natuur en de dieren hier in het dal uiteraard behouden en geen schade toebrengen.”

Hier kun je de kunstwerken krijgen:

Telefoon: +43 664/53 39 003

Adres: Schormis 105, 6283 Hippach

Foto's: Sorin Morar Tekst: Boris Hächler

Zillertal Magazin uitgave zomer 2017

Nog meer verhalen uit het Zillertal

Der perfekte Begleiter für deinen Urlaub: Im Sommer und im Winter