Verhalen om versteld van te staan

Wild in het Zillertal

De stille hoeders van het wild

Als het winterlandschap heerlijk schittert in de zon, bedekt de sneeuw gelijktijdig ook het voer voor herten en reeën onder een dikke witte deken. Daarom gaan in het Zillertal jagers zoals Herman Egger op pad om het wild bij te voeren. We hebben deze hartstochtelijke hoeders van het wild begeleid.

Het is winter in het Zillertal en de diep besneeuwde bossen stralen hoofdzakelijk één ding uit: rust. Dat geldt ook voor veel bosbewoners zoals herten of reeën. Ze doen alleen het hoogstnodige. Geheel in tegenstelling tot veel winterfans die op de piste skieën of met de tourski’s onderweg zijn. Maar ook in het bos is het niet helemaal rustig. Al bij het krieken van de dag heeft Hermann Egger zijn slee vol met hooi geladen. Hij is een van de vele experts die verantwoordelijk zijn voor 140 bosdistricten in het Zillertal, die zich uitstrekken van het dal, via de bossen op de bergen tot de met ijs bedekte gletsjers. In de winter gaan hij en zijn collega’s al vroeg op pad om de dieren in het wild te voeren.

Alertheid en kennis zijn vereist

Twee voederplaatsen moet Hermann Egger vullen met zijn verse hooi. Op zulke dagen gaat de wekker al heel vroeg, want de tocht naar een hoogte van 1700 meter is lang. Maar daar is hij aan gewend, hij moet immers de voederplaatsen voor herten dagelijks bijvullen. De reeën zijn niet heel erg veeleisend, bij veel voederplaatsen voor reeën is de voorraad hooi voor enkele dagen toereikend. De 49-jarige mag echter niet treuzelen: “Als de dieren ’s middags tegen vier uur komen om te eten, moet ik al weg zijn”, zegt hij. Tot die tijd verstopt het wild zich in het bos om zo ongestoord mogelijk te zijn. Hij wil de 150 in het wild levende dieren in zijn district zoveel mogelijk met rust laten en vermijdt direct contact.

“In januari en februari
heeft het wild minder voedsel nodig omdat
hun lichaamsfuncties op een laag pitje werken.”

Professionele jager Hermann Egger

Maar waarom moeten sommige bosbewoners worden bijgevoerd? Vroeger trok het wild in de winter naar het dal. Vooral in de loofbossen en aan de rivieroevers troffen ze een milder klimaat en meer voedsel aan. Tegenwoordig kunnen de dieren dat vaak niet meer: nieuwbouwwijken, wegen en andere infrastructuren belemmeren op veel plaatsen hun tocht. Wetenschappers zijn erachter gekomen dat reeën en herten in de winter hun stofwisseling en lichaamstemperatuur enorm reduceren, ze verkleinen zelfs hun organen. Toch hebben ze honger en dat zou ze verleiden om te gaan knabbelen aan loten en schors van jonge bomen. En daar zitten de boswachters zeker niet op te wachten. Dus worden ze in de winter beperkt bijgevoerd. Egger: “In januari en februari heeft het wild minder voedsel nodig omdat hun lichaamsfuncties op een laag pitje werken.” Vanaf maart moet hij meer voer op zijn slee laden, naast hooi is er dan ook nog vezelrijk krachtvoer. Vanaf het voorjaar ligt de focus dan op heel andere werkzaamheden: voederplaatsen schoonmaken, uitkijkposten repareren, wild observeren en natuurlijk de jacht. Omdat er in het Zillertal geen natuurlijke vijanden zoals de vos of de wolf meer zijn, is de jacht zeer belangrijk. Is er te veel wild, is dit schadelijk voor het bos en verliest het zijn beschermende functie. 

Maakt niet uit in welk jaargetijde, de tochten naar het bos hebben voor Egger altijd de hoogste prioriteit. Vooral in de winter vindt hij bij de voederplaatsen aanwijzingen over de gezondheid van de dieren. Zoals nu. Terwijl Egger de voerderplaats vult met hooi, begint Kira te blaffen. Zijn hond heeft wat gevonden. “Dat zijn hoorns”, zegt Egger en bekijkt ze. “Het lijkt een gezond hert.” Hij kan aan het tijdstip van afwerpen zelfs zien hoe oud het dier is. Hoe ouder het dier is, des te vroeger in de winter verliest het zijn gewei. En aan de structuur van de hoorns ziet hij of het wild voldoende voedingsmiddelen binnenkrijgt.

Oproep aan de natuurliefhebber. Voor het weer richting dal gaat, staat Hermann Egger stil: “Helaas gebeurt het wel eens dat de mens de dieren onnadenkend opjaagt”. Door de schrik verbranden herten en reeën dan te veel energie. Dat kan ertoe leiden dat ze te zwak worden om aan voedsel te komen. Dus, als je vanuit de skilift, rodelbaan of bij een wandeltocht een dier ontdekt, blijf dan rustig de dieren bewonderen tot ze weer in het bos verdwenen zijn. Tenslotte moet behoedzaamheid in de natuur voor mensen altijd op de eerste plaats komen.

Foto's: Thomas Straub Tekst: Willi Seifert

Zillertal Magazin wintereditie 2019/20

Nog meer verhalen uit het Zillertal

Der perfekte Begleiter für deinen Urlaub: Im Sommer und im Winter