Verhalen in de bergzomer
De huiveringwekkende begeleider van Sint-Nicolaas:
De Krampus waart rond
Bij de Zillertaler krampusoptochten beleef je een emotionele reis naar een andere wereld. Hier ontmoeten oude gebruiken en moderne creativiteit elkaar. Een levendig voorbeeld van behouden en geherinterpreteerde traditie.
When Uiterlijk wanneer de koude lucht van november doordringt in de dalen van het Zillertal, beginnen kleine, maar ook grote harten sneller te kloppen. Midden in de duisternis en bij felle vrieskou bedrijven de Krampussen hun snode
praktijken. De duistere begeleiders van Sint-Nicolaas met hun huiveringwekkende maskers en wilde kostuums boezemen angst in en fascineren tegelijkertijd.
De taak van de Krampus – in het Zillertal ook wel “Toifl” (duivel) genoemd – was om ondeugende kinderen te laten schrikken en te bestraffen. Voor het eerst wordt dit gebruik in de 16e eeuw genoemd, zijn huidige vorm gaat terug op de Stubenspiele – theaterstukken die in de kamer thuis worden opgevoerd. Op sommige plaatsen ontstonden uit deze traditie zogenaamde Krampusoptochten. In grote groepen, pass of passen genoemd, trekken de Krampussen door de dorpen. Ze hullen zich in huiden en dragen griezelige maskers.
Krampusoptochten in Tirol beleven we als een bijzonder spektakel dat ons telkens weer fascineert. De bijzonderheid ligt niet alleen in de eeuwenoude traditie, maar ook in de diversiteit en creativiteit van de deelnemende verenigingen. Uit spontane bijeenkomsten ontstonden in de loop der tijd verenigingsstructuren, tegenwoordig zijn er tien actieve groepen in het Zillertal. De oudste Toifl-verenigingen zijn de “Bruggera Toifl” en de “Teufelpass Uderns”, die beide in 2000 werden opgericht.
Elke groep heeft haar unieke karakter. Het ideeën verzamelen begint al vroeg in het nieuwe jaar. Inhoud, programma’s, muziek en gebeurtenissen worden nauwkeurig gepland. Planning is een, maar voor de repetities, nauwkeurigheid en hang naar perfectionisme komt nog heel wat meer kijken. Vuurspugen, heksenketels en vele andere aspecten worden individueel getest en voor de optredens in vrieskoude nachten ingespeeld. Elke acteur speelt zijn rol in dit spannende gebeuren, want het samenspel is essentieel om de kijkers elk jaar weer te verrassen.
Jeugdherinneringen die weer tot leven komen
Deze tijd aan het eind van het jaar brengt toeschouwers en medewerkers samen. Rammelende kettingen en klokkengelui klinken angstaanjagend en doen het hart sneller kloppen. Tussen geuren van warme dranken en lekkernijen hangt een sfeer van spanning. Kinderen drukken zich opgewonden tegen hun ouders aan, de ogen wijd opengesperd van verbazing en misschien een klein beetje angst. De volwassenen herinneren zich hun eigen kindertijd, toen ze zelf aan de kant van de weg stonden en verwonderd keken naar de “Toifl” met hun huiveringwekkende maskers.
“Indrukwekkende wezens –
elk afzonderlijk is een
kunstwerk en een
zeldzaamheid op zich.”
Tussen huiden, horens en hout
Zillertaler Christian Eberharter is een van de weinigen die het maken van de maskers nog beheerst. De traditie van het houtsnijden kent in zijn familie een lange geschiedenis. Al 30 jaar geleden keek hij nieuwsgierig over de schouder van zijn grootvader. Oorspronkelijk sneed Christian koeien en schapen voordat hij zijn passie voor de Krampus-maskers ontdekte. Voor hem is zijn beroep niet alleen een bron van vreugde en voldoening, maar ook een vaardigheid die door de gemeenschap wordt gewaardeerd. Het maken van een individueel masker duurt vaak enkele weken. Het ontwerp van het masker varieert, maar er zijn bepaalde kenmerken die de Krampus kenmerken: grote, gebogen hoorns en vervormde, groteske gezichtsstrekken. Het snijden zelf vereist jarenlange ervaring en een vaste hand. Eerst worden de grove contouren van het masker met een beitel en hamer uit het dennenhout uitgewerkt, waarna met verschillende gereedschappen details zoals wenkbrauwen, rimpels en tanden zorgvuldig worden gedefinieerd. Deze stap is bijzonder veeleisend, omdat elke beweging van het snijmes de expressie van het masker kan veranderen. Na het snijden wordt het masker beschilderd om het een nog huiveringwekkender uitstraling te geven en het gezicht duivels te laten ogen. Elk masker is uniek en wordt vaak generaties lang gebruikt en doorgegeven.
“Aan het einde van de avond,
wanneer de duivels hun
maskers en huiden afdoen,
komt hun ware gestalte
tevoorschijn.”
Het masker valt
Aan het einde van de avond, wanneer de duivels hun maskers en huiden afdoen, komt hun ware gestalte tevoorschijn. Onder de huiden, die nog nadampen van de geleverde inspanningen, verschijnen bekende gezichten met roetbesmeurde wangen en stralende ogen vol trots.
Een brede glimlach, vervuld van opluchting en eergevoel, drukt de diepe verbondenheid uit met het gebruik, die elk individu van de duivelsgroep voelt. Zodra de laatste fakkel gedoofd is, verheugen we ons al op het komende Krampusseizoen.
“Ons doel is de gebruiken
blijvend te onderhouden
en de traditie voort te zetten”
Foto's: Josef Unterlercher tekst: Nicole Ortner
Zillertal Magazine Jaargang 02
Noch mehr Geschichten aus dem Zillertal
Wintermagie Ginzling
Het bergdorp waar langlaufen, wandelen en rodelen een fantastische natuurbelevenis worden.
Dromer en rebel
Van Barcelona via Berlijn naar het Zillertal. De schilder Anton Unai heeft de artistieke roep uit de bergen gevolgd en leeft ook hier zijn visie op poëzie, provocatie en een betere wereld.
Badgeluk op de berg
Waar het water zo helder is als de berglucht. Waar de soundtrack de het geluid van golven en het gelach van kinderen. Waar de berg roept en wij met een duik. Welkom op het fabelachtige Lake Spruce!
Het Zillertal
Welkom in het Zillertal! Waar zon, sneeuw en gastvrijheid het leven zin geven en je ertoe verleiden eens alles los te laten en de boel de boel te laten.
Zillertal Newsletter
Onze nieuwsbrief biedt je geweldige informatie over het Zillertal. Krijg de beste seizoenstips, informatie van de skigebieden en over de zomerse bergbanen en nog veel meer.
Gastheren en hotels
Vind de passende accommodatie voor jouw perfecte vakantie in het Zillertal: van de gezellige Bed and Breakfast tot en met het luxueuze vijfsterrenhotel.
Route
Het Zillertal is gelegen in het westen van Oostenrijk en is het breedste zuidelijke zijdal van het Inntal. Reis veilig en comfortabel naar het Zillertal.
